Tsjernobyl, dag 5: Tjernobyl 2
Vandaag moeten we uitchecken uit het hotel. We hebben nog een paar locaties voor de boeg waaronder Tjernobyl 2, tijdens de Koude Oorlog een van de meest geheime oorden van het Oostblok. Tijdens de Sovjetperiode is dit gebied nooit in kaart gebracht en burgers werden al kilometers vooraf gewaarschuwd en geweerd dat ze er niet in de buurt mochten komen. Om hier te komen gingen we dan ook een bospad op en reden we zo'n 30 minuten het bos in over betonplaten alvorens we bij het hek kwamen van dit dorp.
Pas na de kernramp kwam het grotere publiek erachter dat zich in de bossen een heus (militair) dorp bevond! De KGB, voormalige Russische Inlichtingendienst, had hier een radarpost staan, als early-warning of er geen raketten werden afgevuurd vanuit het Westen. Dit radarstation was ook wel bekend als Duga, 5N32. De volledige naam was "Zagorizontnaja radiolokatsionnaja stantsia Doega (Загоризонтная радиолокационная станция Дуга".
In de volksmond gewoon: Duga. Deze radar is groot, heel groot. Het gevaarte is 150mtr hoog en 500mtr lang.
Ondanks dat het een Russisch topgeheim was, was het Westen er al vrij snel achter wat er aan de hand was. De radar zorgde voor zoveel ruis in de ether, dat er vanuit het Westen vragen werden gesteld aan Moskou wat er exact aan de hand was.
Het systeem zorgde regelmatig voor storingen. Zo heeft een storing in 1983 bijna geleid tot de Derde Wereldoorlog. Zonnestraling werd door de radarpost geïnterpreteerd als raketten die werden afgevuurd. De dienstdoende officier, Petrov Stanislav, die dit binnenkreeg had dit moeten melden aan Moskou, maar heeft dit niet gedaan. Door het niet melden heeft de officier een zware reprimande gekregen. In 1998 is deze officier alsnog onderscheiden voor het voorkomen van de Derde Wereldoorlog. Lees het bizarre verhaal van hem op www.nos.nl
In het dorp hebben zo'n 1.000 mensen gewoond. Iedereen die daar woonde, had een zware geheimhouding. Hier rondlopen is net als rondlopen in Pripyat bijzonder. Je waant je een beetje in een KGB nest, weliswaar is alles verwijderd en in onbruik geraakt, maar het gevaar vanuit het oosten kwam wel dichtbij. Ok, Ok en nu ben ik ook wel een filmfreak en spionagefilms en series zijn aan mij besteed. Dus wellicht is mijn beeld wat geromantiseerd.
Verder had het dorp een school, een eigen brandweerkazerne en andere faciliteiten.
Na de lunch zijn we teruggereden om onze spullen in te laden en gingen we terug naar Tsjernobyl 2 om nog een school te fotograferen en wat andere plekken. Daarna was het tijd om te vertrekken. We zouden in principe overnachten in Kiev, maar omdat het onrustig was in het centrum hebben we de nacht doorgebracht in een huis vlakbij Tsjernobyl.
Na een prima nacht was het tijd om rond 0500u op te staan en richting het vliegveld te rijden. Ijskoud en stikdonker. We zijn toch maar verwend met straatverlichting. Het was er echt donker! Aangekomen op het vliegveld hadden we nog twee uur om in te checken en richting de gate te gaan. En het inchecken ging net als op de heenweg niet van een leien dakje. We moesten inchecken met een geïnstalleerde app, maar de getoonde QR code kwam niet overeen met de vliegdatum. Volgens de QR code moesten wij vliegen op 11 januari 2018 in plaats van 27 oktober. Na een hoop gedoe en voordringen bij de incheckbalie hadden we nog exact 45 minuten om bij de rest van de groep te komen, door de douane te gaan en nog een kop koffie te kunnen scoren. Achteraf best hilarisch, maar op het moment zelf, best ff spannend. In Oekraine is het Engels niet zo vanzelfsprekend als bij ons...
En zo kwam er een einde aan een onvergetelijke trip! Het is gaaf om daar geweest te zijn. Het is bijzonder als je beseft wat daar gebeurt is op 26 april 1986. Ik kan mij de televisiebeelden nog levendig voor de geest halen uit die tijd en de berichtgeving eromheen. Een pluim van radioactieve stof die over Scandinavië trok, spinazie die niet meer gegeten mocht worden. Om dan, na 31 jaar daar rond te lopen in zo'n gebied en dan te zien hoe de natuur het gebied heeft ingenomen en door is gegaan, dat is echt mooi! En dan de groep: het was een toffe club mensen. Frans, Truus, Dennis en Ron: bedankt voor jullie gezelligheid!!